เทคโนโลยี Oxobiodegradable Plastic และ Pro-Degradant Additive Package (d2w)

เทคโนโลยี Oxobiodegradable Plastic และ Pro-Degradant Additive Package (d2w)

บทความนี้ บริษัท 2AM Connection จะแนะนำให้รู้จัก

เทคโนโลยีอีกหนึ่งทางเลือก สำหรับการลดขยะพลาสติกแบบยั่งยืน

ที่เรียกว่า Oxobiodegradable Plastic (หรือ OXO-Bio Plastic)

โดยเราจะให้ความสำคัญกับพลาสติกประเภทที่ใช้งานครั้งเดียวแล้วทิ้ง

เช่น ถุง บรรจุภัณฑ์ อาหาร สินค้า ฟิล์มการเกษตร ที่ทำจาก PE และ PP

ด้วย *Pro-Degradant Additive Package (d2w)


เราจะช่วยให้ผู้ผลิตสินค้า พิจารณาการทางเลือกการออกแบบสินค้าพลาสติก ให้สามารถย่อยสลายได้เองในสิ่งแวดล้อมด้วยเวลาที่ควบคุมได้ หลังหมดอายุการใช้งาน

 

เทคโนโลยี OXO-Bio Plastic

กำลังเป็นที่สนใจมากขึ้น ๆ ในระดับสากล

 


เพราะแนวทางของเทคโนโลยีนี้ เน้นในการช่วยออกแบบให้ขยะพลาสติกที่ถูกทิ้งไปในสิ่งแวดล้อม

สามารถย่อยสลายได้เองในเวลาแค่ไม่กี่ปี แทนที่จะเป็นหลายๆ ร้อยปีที่เรากำลังเผชิญปัญหาอยู่

 

Oxo-Bio Plastic อาจยังไม่เป็นที่รู้จักในวงกว้างเท่าที่ควร

ทั้ง ๆ ที่เทคโนโลยีนี้มีมาก่อนแนวคิดการใช้ Renewable Resource ที่ทำจากพืช

หรือรู้จักกันในชื่อ Compostable Plastic  ซึ่งผลักดันโดยบริษัทผู้ผลิตที่มีชื่อเสียงระดับโลกในยุโรปและสหรัฐอเมริกา  

 

ในหลายทศวรรษที่ผ่านมา มีความพยายามตามวิถีทางธุรกิจมากมาย ทั้งการกล่าวหาผ่านสื่อและองค์กรที่มีอิทธิพล  ล็อบบี้เพื่อออกกฎระเบียบ สร้างอุปสรรค ให้เทคโนโลยี Oxo-Bio ไม่สามารถใช้คำว่า “Bio หรือ ชีวภาพ”  ซึ่งเป็น Keyword อันทรงพลัง

ที่จะช่วยโน้มน้าวการยอมรับจากผู้บริโภค สาธารณะ หรือ นักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

และ สร้างความสับสนให้เข้าใจว่า Oxo-Bio เป็นต้นตอปัญหาของ Microplastic

เพื่อกำจัดเทคโนโลยี Oxo-Bio ที่อาจจะเป็นคู่แข่งให้ออกจากเส้นทางธุรกิจ

 

เป็นเรื่องที่น่าเสียดาย  ถ้าผู้คนจะเพียงเชื่อตามๆ กันจากการเกมฟาดฟันกันทางธุรกิจ และโฆษณาชวนเชื่อว่า มีเพียงแค่หนึ่งเทคโนโลยีเท่านั้น ที่เป็นแนวทางตอบโจทย์การแก้ปัญหาขยะพลาสติกได้   เพื่อขจัดเทคโนโลยีอื่นๆ ที่ถูกมองว่าเป็นคู่แข่งให้พ้นเส้นทางออกไป    ทั้ง ๆ ที่ทุกเทคโนโลยีนั้น ไม่ว่าจะเป็น Recycle Plastic หรือ Compostable Plastic หรือ Oxo-Bio Plastic  ต่างมีข้อดีและข้อจำกัดในตัวมันเองทั้งนั้น

 

บทความนี้เราจะมาศึกษาข้อมูล ข้อเท็จจริง สำหรับ Oxo-bio Plastic  เพื่อเปรียบเทียบว่าเทคโนโลยี Oxo-Bio Plastic นี้  มีความเหมาะสมแค่ไหน และ สามารถถูกนำมาประยุกต์ให้ได้ประโยชน์สูงสุดเพื่อเป็นทางเลือก สำหรับการจัดการขยะพลาสติกที่ทิ้งไปในสิ่งแวดล้อม

 

Background

วิทยาการวัสดุศาสตร์สมัยใหม่ ก้าวกระโดดอย่างรวดเร็ว จากช่วงสงครามโลกครั้งที่สองเป็นตัวเร่งให้โลกเกิดความรู้ วิทยาการใหม่ๆ ด้วยความที่มนุษย์ต้องการวัสดุใหม่ๆ ทดแทนทรัพยากรธรรมชาติที่ขาดแคลนอย่างหนัก ในช่วงหลายทศวรรษที่สูญเสียไปกับการทำสงคราม



พลาสติก (หรือ โพลีเมอร์) และ ยางสังเคราะห์ หลากหลายชนิดถูก คิดค้น สังเคราะห์ขึ้น จากแหล่งวัตถุดิบฟอสซิล (Fosil-based) ต้นน้ำ เช่น น้ำมันดิบ ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติเป็นต้น  และต่อยอดพัฒนาเป็นวัสดุปลายน้ำสมัยใหม่ที่อยู่รอบตัวเรา  สร้างสรรผลิตภัณฑ์มากมายที่เราใช้งานอยู่รอบตัว ให้ความสะดวกสบาย ให้ความเบา  ให้ความคุ้มค่าเชิงเศรษฐศาสตร์อย่างกว้างขวางจนสังคมสมัยใหม่ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว

แต่พลาสติกกลับก่อเกิดผลเสียมหาศาลคืนกลับสู่สิ่งแวดล้อม กลายเป็นขยะจำนวนมหาศาลในบั้นปลายเมื่อหมดการใช้งาน โดยเฉพาะพลาสติกที่ใช้งานครั้งเดียวทิ้ง จำพวกถุงชอปปิ้ง บรรจุภัณฑ์อาหาร สินค้าต่าง ๆ


พลาสติกต่าง ๆ ไม่ว่ามาจากแหล่งฟอสซิล หรือชีวภาพก็ตามที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นต้องทำให้มีโครงสร้าง น้ำหนักโมเลกุล (Molecular Weight) ใหญ่พอ ที่จะได้ค่าความแข็งแรงเชิงกล มากพอสำหรับการนำไปขึ้นรูปและใช้งานได้

น้ำหนักโมเลกุลของโพลีเมอร์ หรือ พลาสติก เกือบทุกชนิด ใหญ่เกินความสามารถ ของจุรินทรีย์ที่จะย่อยสลายมันได้ตามธรรมชาติ  

และพลาสติกส่วนใหญ่ล้วนถูกปรับปรุงความคงทน ด้วยสารเติมแต่งต่าง ๆ  ไว้เพิ่มความเสถียรคงทน ต่อความร้อน แสง UV แรงกระทำจากสภาวะแวดล้อม ยิ่งทำให้ พลาสติกกว่าจะถูกย่อยสลายได้ ต้องใช้เวลานานหลายๆ ร้อยปีเลยทีเดียว

 

Recycle Plastic  การรีไซเคิลพลาสติก เป็นความพยายามที่อุตสาหกรรมโลกจะชะลอปัญหาขยะพลาสติกให้ลดลง  โดยนำพลาสติกที่ใช้งานไปแล้วซึ่งคุณสมบัติมักเสื่อมไปมากแล้ว มาหลอมผสม หรือ ปรับปรุงคุณภาพอีกที ให้พอจะกลับมาใช้งานได้ใหม่ให้คุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์

แต่การรีโซเคิลก็ยังไม่เพียงพอที่จะทดแทน ความต้องการบริโภคพลาสติกที่คุณภาพสูงยิ่งๆ ขึ้นที่เพิ่มในอัตราเร่งที่มากกว่าตามเศรษฐกิจทั่วโลกที่เจริญก้าวหน้าอย่างต่อเนื่อง

มีสถิติที่สำรวจมาว่า ในแต่ละปี ผลิตภัณฑ์ถุงพลาสติก 500 พันล้านชิ้น ที่เกิดขึ้นทั่วโลก มีเพียงแค่ 1-3% เท่านั้นที่ถูกนำไปรีไซเคิล



Compostable Plastic หรือพลาสติกที่มีวัตถุดิบต้นน้ำที่มาจากพืช  เป็นทางเลือกใหม่ๆในปัจจุบันที่หมุนเวียนปลูกขึ้นมาใหม่ได้ เทียบกับทรัพยากรฟอสซิลที่ใช้แล้วหมดเลย   ประโยชน์ที่จับต้องได้คือความเป็น Renewable Resource  เป็นลดการพึ่งพาแหล่งฟอสซิล บรรเทาการปล่อยคาร์บอนปริมาณมหาศาลจากกระบวนการผลิตทางอุตสาหกรรมที่อาศัยทรัพยากรแหล่งฟอสซิลในแต่ละปี 

 Compostable Plastic บางชนิดสามารถถูกย่อยสลายได้ตามธรรมชาติในเวลาที่สั้น มีการพัฒนาพลาสติกใหม่ๆจาก Renewable Resource เพื่อให้ได้คุณภาพการใช้งาน ให้ได้ใกล้เคียงพลาสติกจากแหล่งฟอสซิลมากที่สุดเพื่อทดแทนพลาสติกเดิม ๆ

อุตสาหกรรม Compostable Plastics นับว่าเติบใหญ่ขึ้นมากๆ โดยประมาณการมูลค่าการตลาดโลกสูงถึง 1-3 พันล้านเหรียญยูโร ผู้ผลิตระดับโลก เช่น BASF บริษัทเคมีที่ใหญ่ที่สุดของโลก  ยังมี Nature Works (บริษัทร่วมทุนระหว่าง Cargill และ PTT ประเทศไทย ) และ TOTAL-Corbion (บริษัทร่วมทุนระหว่าง TOTAL ฝรั่งเศส และ Corbion เนเธอแลนด์) เป็นต้น

 

แต่เราคงปฏิเสธไม่ได้ว่า พลาสติกจากแหล่งฟอสซิลเดิม ๆ จะยังคงจะมีบทบาทในอุตสาหกรรมวงกว้างต่อไปอีกนานเท่านาน เนื่องด้วยความต้องการอันหลากหลายในการใช้งานจริง ยังยากที่ Compostable หรือ Recycle Plastic จะสามารถครอบคลุมทดแทนในแง่คุณสมบัติ อื่น ๆ อีกมากมายในโลกได้ทั้งหมด

 

OXO-Bio Plastic  (Oxo Biodegradable Plastic)

Oxo-bio โดยตัวมันเองไม่ใช่พลาสติก

แต่เป็นการผสมแพจเกจ Pro-Degradant Additive เข้าไปในพลาสติกจากแหล่งฟอสซิลหลัก ๆ ประเภท PE และ PP  หรืออนุพันธ์ของ PP หรือ PE   เพื่อเติมแต่งให้พลาสติกสามารถย่อยสลายได้เองในสิ่งแวดล้อม หลังจากหมดอายุการใช้งานใน 1-3ปี จนเหลือเพียง

คาร์บอนไดออกไซด์ + น้ำ + มวลชีวภาพ (biomass)

ในบั้นปลาย แทนที่จะต้องใช้เวลาย่อยสลายเป็นหลายๆ ร้อยปี

 

โดย Pro-Degradant เป็นตัวเร่งปฏิกิริยา ทำหน้าที่ขั้นตอนแรก (Abiotic = แบบไม่ชีวภาพ) ทำการย่อยหรือลดน้ำหนักโมเลกุลดั้งเดิมของ PE และ PP ให้มีน้ำหนักโมเลกุลต่ำลงจนระดับที่สามารถถูกย่อยสลาย (Biotic = แบบชีวภาพ) ได้ด้วยจุลินทรีย์ 


อ่านประกอบ : กลไกการทำงานของ d2w Pro-Degradant

 

 

 

 

 

Oxo-bio ยังเป็นเพียงอุตสาหกรรมเล็ก ที่มีผู้เล่นเล็ก ๆ สิบกว่ารายในโลก ด้วยมูลค่าการตลาดโลกเพียงแค่ 15-50 ล้านเหรียญยูโรเท่านั้น  มีเพียง บริษัท Symphony Environmental จากประเทศอังกฤษเท่านั้นที่มีสเกลอยู่ในตลาดหลักทรัพย์ และมีส่วนแบ่งตลาด Oxo-bio masterbatch ในตลาดโลกอยู่ประมาณ 70%

 



Oxo-Bio Plastic vs Compostable Plastic

ตัวอย่างที่เราให้ความสนใจในบทความนี้ ในการเปรียบเทียบความเหมือน และ ความแตกต่าง จะเน้นไปในประเภทผลิตภัณฑ์ พวก ถุง บรรจุภัณฑ์ อาหาร สินค้า ฟิล์มการเกษตร ที่มักถูกใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง  และย่อยสลายยาก ต้องใช้เวลานานนับหลายศตวรรษ  เป็นตัวปัญหาที่ประชากรโลกกำลังกังวลว่าเป็นต้นตอปัญหา  Microplastic ปนเปื้อนในทะเล แหล่งน้ำ และก่อปัญหากับห่วงโซ่ชีวภาพของโลก

 

 

Compostable Plastic

ตัวอย่าง เช่น PLA, PBAT

Oxo-Bio Plastic

เติมแต่ง Pro-degradant

เข้าไปใน PE และ PP

  • ส่วนใหญ่เป็นพลาสติกชีวภาพจากพืช เช่น  PLA, PHA, PBS, PBAF หรือมีบางกลุ่มสังเคราะห์ จากแหล่งฟอสซิล เช่น PBAT, PCL. 
  • พลาสติกชีวภาพบางตัว สามารถนำมาผสมกันเอง หรือผสมแป้งเพื่อปรับปรุงคุณภาพได้ 
  • Compostable Plastic ถูกโปรโมททางการตลาด ให้เป็นทางเลือกทดแทนพลาสติก จากแหล่งฟอสซิล ด้วยการเสนอทางแก้โจทย์ เรื่องการจัดการขยะพลาสติก เมื่อหมดอายุการใช้งาน
  • เมื่อหมดอายุการใช้งาน PLA จะย่อยสลายได้แต่ต้องทำภายใต้กระบวนการกำจัดในโรงงานที่ควบคุมโดยมนุษย์  และต้องใช้เวลาย่อยสลายประมาณ 2-6 เดือนทางอุตสาหกรรม ไม่สามารถปล่อยให้ย่อยสลายเองทั้งหมดได้ในสิ่งแวดล้อม
  • ถุกนำเสนอทางการตลาด เพื่อเป็นทางออก แผนสำรอง หรือ นโยบายประกันเพื่อแก้ไข ปัญหาขยะพลาสติก เมื่อถูกทิ้งตกค้างในสิ่งแวดล้อมเปิด
  • ซึ่งมันจะสามารถย่อยสลายเองได้ทางชีวภาพในขั้นปลาย เปลี่ยนขยะพลาสติกให้ เหลือเพียง  คาร์บอนไดออกไซด์ น้ำ และ ชีวมวล  (Biomass) โดยใช้เวลา 1-3 ปี ขึ้นอยู่กับการออกแบบ เพื่อควบคุมเวลาที่ต้องการให้เริ่มย่อยสลายได้เอง

    Pro-Degradant ถูกผลิตในรูปแบบ Oxo-bio Masterbatch โดยมีบริษัท Symphony Environmental จากประเทศอังกฤษเป็นผู้นำตลาดด้วยแบรนด์ "d2w”

การย่อยสลาย Compostable Plastic มีสองเฟส

(คล้ายกับ Oxo-bio Plastic) 

 

  • เริ่มต้นด้วย Abiotic Phase กระตุ้นโดย Hydrolysis ใช้น้ำและความชื้นทำให้เกิดการสลายน้ำหนักโมเลกุลแบบ Hydrolytic หรือ ใช้ความร้อนสูงช่วยเพิ่มเติมในกรณี PLA 

 

  • ใน Phase ที่ 2 Biotic Phase จะคล้ายกันกับ Oxo-Bio แต่มีอัตราที่การปลดปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ในที่เร็วกว่ามาก ๆ ส่วนซากจุลินทรีย์ที่ทำหน้าที่ย่อยสลายเมื่อตายก็ กลายเป็น Biomass ซึ่งในกระบวนการกำจัดในโรงงานนี้เรียกเป็น Compost แทน เนื่องจากมันเป็นสิ่งที่เหลือค้างหลังจากการย่อยสลายพลาสติกชีวภาพ

การย่อยสลาย Oxo-bio Plastic มีสองเฟส

  • เริ่มต้นด้วย Abiotic Degradation Phase ซึ่ง Oxo-bio จะเป็นตัวเร่งให้ใช้ออกซิเจนในอากาศ ทำการ Oxidation (Oxo มาจากคำว่า Oxygen) ภายใต้แสง UV และความร้อน มีผลให้สายโซ่โพลีเมอร์เสียความเสถียร และถูกหั่นออกจากกันให้สั้นลง ทำให้น้ำหนักโมเลกุลของพลาสติกลดลง จนระดับที่จุลินทรีย์สามารถย่อยมันได้ในที่สุด

 

  • Phase ที่ 2 เรียกว่า Biotic Phase ซึ่งเป็นกระบวนการธรรมชาติ ที่จุลินทรีย์เริ่มกินและย่อยสลายพลาสติกที่น้ำหนักโมเลกุลต่ำพอ แล้วปลดปล่อยน้ำ และ คาร์บอนไดออกไซด์ ออกมา และกลายเป็นซาก Biomass เมื่อมันตายไปในที่สุด
  • เมื่อเทียบประสิทธิภาพ แม้ Compostable Plastic จะย่อยสลายในเวลาที่สั้นกว่า แต่ก็ต้องทำภายใต้การควบคุมของมนุษย์และกระบวนการทางโรงงาน
  • Oxo-bio Plastic นั้นย่อยสลายเองในสิ่งแวดล้อมเปิด

 

 



อุปสรรคที่เผชิญอยู่ของทั้งสองเทคโนโลยี

Compostable PlasticOxo-Bio Plastic
  • PLA ถูกกล่าวหาว่ารุกรานแหล่งพืชเพื่อบริโภค  (ข้าวโพด น้ำตาล อ้อย) เพื่อมาใช้ในกระบวนการผลิต ในทางเทคนิค อาจกล่าวได้ว่ามีเพียง PLA ในยุคแรกๆเท่านั้น ที่ใช้แหล่งพืชเพื่อบริโภคมาผลิต
  • มีกระบวนการทางกฎหมายที่ห้ามไม่ให้ PLA ใช้คำว่า ย่อยสลายได้ทั้งหมดทางชีวภาพเพื่ออ้างอิงเพื่อไม่ให้ใช้เพื่อชักจูง ให้เข้าใจว่าย่อยสลายเองได้จนไม่เหลืออะไรอีกเลย ข้อเท็จจริงคือ PLA จะย่อยสลายทางชีวภาพได้จริง ภายใต้กระบวนการกำจัดในโรงงานที่ควบคุมโดยมนุษย์เท่านั้น แถมการกำจัด PLA หรือ PBAT ใช้เวลาค่อนข้างนานและอาจยังมี microplastic ตกค้างต่อไป
  • คำว่า Oxo Degradable Plastic ถูก The EU SUP directive แบน แต่ก็ไม่ได้ถูกอธิบายให้ชัดเจนในความแตกต่างกับคำว่า Oxo-biodegradable
  • ในทางเทคนิค Oxo-bio มีขบวนการทางชีวภาพ "biotic"ในเฟสที่สอง ซึ่งสามารถใช้คำว่า Oxo-biodegradable เพื่ออ้างอิงได้อย่างสมเหตุลผล
  • มีการทำแคมเปญต่อต้าน เทคโนโลยี Oxo-bio มาตลอดทศวรรษเพื่อพยายามบอนไซ
  • ไม่ให้ Oxo-bio เติบโต พร้อมกับการประชาสัมพันธ์ว่าเป็นตัวการก่อให้เกิดปัญหาของ microplastic

 


ภูมิรัฐศาสตร์ และ มาตรฐานรับรอง

Compostable PlasticOxo-Bio Plastic
  • หน่วยงานที่มีบทบาทเป็นตัวแทนผลิตภัณฑ์และเทคโนโลยี Compostable Plastic คือ European Bioplastics ในระดับยุโรป BBIA ในสหราชอณาจักร และ BPI ในสหรัฐอเมริกา
  • Oxo-bio มีสมาคม Oxo-Biodegradable Plastics Association (OPA) สนับสนุนเทคโนโลยีนี้ทั่วโลก เป็นหน่วยงานที่รับรองสินค้าที่ต้องการขึ้นฉลาก “OXO biodegradable”
  • ในส่วนของมาตรฐานการรับรองของ Compostable Plastic นั้น มีสองสายหลัก
    • "Seedling" รับรองโดย สมาคม European Bioplastics ซึ่งต้องเข้าเกณฑ์ European standard EN 13432
    • "OK compost" รับรองโดย TUV Austria (ex-Vincotte) แต่ไม่ได้อ้างอิงมาตราใด ๆ ภายใต้ European standard
  • Din Certco and TUV Austria เป็นสองหน่วยงานที่ได้สิทธิ์จาก European Bioplastics ที่ให้การรับรอง  “Seedling and OK compost” พร้อมกันทั้งสองมาตรฐานในที่เดียวได้
  • OPA รับรองผลการทดสอบที่ผ่านมาตรฐาน
    • American Standard ASTM D6954 หรือ
    • British standard 8472 หรือ มาตรฐานที่ใกล้เคียงได้ โดยผลการทดสอบที่ทำโดยห้องแล็ปอิสระที่เชื่อถือได้ ( an independent laboratory)
  • Compostable Plastic มีสำเนียงภาษาเยอรมันเจืออย่างเข้มข้น เนื่องด้วยการกำเนิดของอุตสาหกรรมนี้จากประเทศเยอรมัน สถาบัน European Bioplastics นั้น เคยเป็นสมาคมในเยอรมันที่ชื่อว่า IBAW (Interessengemeinschaft Biologisch Abbaubare Werkstoffe – Interest Group Biodegradable Polymers)
  • European Bioplastics เป็นสมาคมเดียว ในระดับประชาคมอียู ที่ตั้งสำนักงานใหญ่ ณ กรุงเบอร์ลิน แทนที่จะเป็นกรุงบรัสเซล เหมือนสมาคมอื่น ๆ   Din Certco เป็นองค์กรสัญชาติเยอรมัน และ TUV Austria เป็นองค์กรสัญชาติออสเตรีย เพื่อนบ้านที่มีวัฒนธรรมและภาษาใกล้เคียงกันมาก ๆ
  • Oxo-bio Plastic Technology เจือด้วยสำเนียงอังกฤษที่เข้มข้น ด้วยเทคโนโลยีที่คิดค้นขึ้นในประเทศอังกฤษ ทั้งผู้นำตลาดและ OPA ต่างตั้งสำนักงานใหญ่ที่กรุงลอนดอน

 

 
เป็นอย่างไรบ้างครับ  หวังว่าบทความนี้จะช่วยสร้างความกระจ่าง และความเข้าใจให้ผู้อ่านได้มากขึ้น   ว่าทุกเทคโนโลยีต่างมีประโยชน์เฉพาะตัวขึ้นกับว่ามัน fit-in กับวัตถุประสงค์สูงสุด ในการใช้งานของพลาสติก ตลอดจนวิธีการที่เราต้องการจัดการเมื่อหมดอายุการใช้งานซึ่งอาจกลายเป็นขยะที่ตกค้างในสิ่งแวดล้อมอย่างไร


 

หากผู้ผลิต หรือ ผู้ประกอบการ สินค้าพลาสติกประเภทใช้ครั้งเดียวทิ้ง ในประเภท PE และ PP ผลิตภัณฑ์ พวก ถุง บรรจุภัณฑ์ อาหาร สินค้า ฟิล์มการเกษตร ฯลฯ ได้คำนึงถึงการรักษาสิ่งแวดล้อม

เทคโนโลยี Oxobiodegradable และ Pro-Degradant Additive Package เป็นทางเลือกที่น่าสนใจที่จะช่วยให้คุณสามารถพัฒนาสินค้า ขึ้นฉลาก “OXO biodegradable”   ได้
 

คุณสามารถติดต่อ บริษัท 2AM Connection โดยการคลิกรูป "Need Help?" ด้านบนเพื่อปรึกษาการพัฒนาสินค้าได้ตลอดเวลาครับ

 

 

เว็บไซต์นี้มีการใช้งานคุกกี้ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและประสบการณ์ที่ดีในการใช้งานเว็บไซต์ของท่าน ท่านสามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว  และ  นโยบายคุกกี้